Mavi ve kızıl okyanus terimleri ilk kez 2005 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Döneminde çokça ses getiren mavi okyanus stratejisi, şirketlerin rekabet ve pazar yerlerine göre bulundukları alanı temsil etmektedir.
Mavi Okyanus Stratejisi Nedir?
Okyanus burada pazarı ifade ederken kızıl ve mavi denmesi firmaların rekabetlerine göre belirlenmektedir. Rekabet arttıkça okyanus yani pazar maviden kırmızıya dönmekte bu da rekabetin bol ve çekişmeli geçtiği anlamına geliyor.
Stratejinin temel amacı rekabetin olmadığı yeni bir pazar alanı ve yeni talepler yaratmak için pazarda farklılaşmak ve düşük maliyet arayışıdır. Yeni pazarda kurallar ve sınırlar yoktur, firma ürünün fiyatını kendi belirler bunun için belirleyici ve kıyaslanacak eş düzeyde bir ürün ya da firma yoktur.
Kızıl okyanuslar bugün var olan tüm endüstrilerdir. Kızıl okyanusta sınırlar tanımlanmış ve belirlenmiştir. Burada şirketler mevcut talepten daha fazla pay almak için sürekli rakiplerinden daha iyi performans göstermeye çalışırlar. Üstelik pazar alanı kalabalıklaştıkça karlar ve büyüme ters oranda azalmaya başlar. Yani bu okyanustaki kanlı rekabetten sıkılan ve kar edemeyen firmalar kendilerini mavi okyanuslara atmak ve yeni bir pazar alanında rekabetsiz satış yapmak ister.
Mavi Okyanus Stratejisi Değişim Araçları
DÖRT EYLEM TABLOSU
Chan Kim ve Renée Mauborgne tarafından geliştirilen mavi okyanus stratejisinin önemli bir aracıdır. Bu basit matris yöntemi, şirketlere yeni bir mavi okyanusun kilidini açmak için gerekli olan yeni bir değer eğrisi (veya stratejik profil) oluşturmak için dördüne göre hareket etmeye itiyor.
Azalt (Eliminate) : Sektörün uzun süredir rekabet ettiği hangi faktörler ortadan kaldırılmalıdır?
Yok Et(Reduce) : Endüstri standardının çok altında hangi faktörler azaltılmalıdır?
Arttır (Raise) : Endüstri standardının çok üzerinde hangi faktörler yükseltilmelidir?
Yarat(Create) : Sektörün hiç sunmadığı hangi faktörler oluşturulmalı?
Bu matristekileri gerçekleştirmek zorlu bir görev olduğundan, şirketleri endüstrinin rekabet ettiği her faktörü etraflıca incelemeye sevk eder ve rekabette bilinçsizce yaptıkları üstü kapalı varsayımları keşfetmelerine yardımcı olur.
STRATEJİ KANVASI
Strateji tuvalindeki yatay eksen, bir endüstrinin rekabet ettiği ve yatırım yaptığı faktörlerin aralığını gösterirken, dikey eksen, alıcıların tüm bu önemli rekabet faktörlerinden aldığı teklif seviyesini gösterir. Değer eğrisi veya stratejik profil, bir şirketin endüstrinin rekabet faktörleri karşısındaki performansının grafiksel olarak tasviridir.
DEĞER İNOVASYONU
Mavi Okyanus Stratejisinin temel taşı olarak nitelendirilen değer inovasyonu, işletmelerin en önemli hedeflerinden biri olan “müşteri değeri”nin yaratılmasına yardım eden bir araçtır.
Stratejiye yönelik geleneksel yaklaşımların aksine, rekabet yerine müşteriyi stratejini merkezine koyulmuştur. Strateji’nin mantığında değer yaratma ve yeniliğe eşit derecede önem verilir. Bu ikisinin birleşimi, inovasyonun yalnızca teknoloji odaklı ve fütürist olmadığından, aynı zamanda müşterilere gerçekten neyin değer kattığını ve neyin değer yaratmadığını akılda tutar. Mavi Okyanus yaratmak isteyenler, aynı anda farklılaşma ve düşük maliyet peşindedirler: bu, alıcılar için değeri artırırken aynı zamanda maliyetleri düşürmekle ilgilidir. Fayda ve fiyatın iyileştirilmesi müşteri değerini yükseltirken, aynı zamanda maliyet yapısını geliştirmek maliyetleri azaltacaktır.
MAVİ OKYANUS STRATEJİSİNİ KULLANAN ŞİRKETLER
NETFLİX
Mavi Okyanus stratejisini kullanan ilk şirket hepimizin oldukça yakından tanıdığı abonelik tabanlı hizmet sunan Netflix. İnternetin artan popülaritesi ile Netflix, çok çeşitli film ve TV dizisi seçenekleriyle bir yayın hizmeti haline geldi. Daha sonra sadece kendi platformlarında mevcut olan şovlarını ve filmlerini başlattı. Netflix, küçülen kırmızı okyanusu mavi sular için fırsatlarla dolu hale getirmeyi başardı.
Netflix 4 Aksiyonu kendine uyarlayarak başarılı bir şekilde Mavi Okyanus’a geçmeyi başardı.
Azalt: Her şeyden önce, fiziksel mağazaları kaldırdılar ve tüm filmleri çevrimiçi olarak erişilebilir hale getirdiler.
Arttır: Film izleme süreci çok daha rahat hale geldi. İnsanların DVD almak için evlerinden çıkmalarına gerek kalmadı. Ayrıca, bir noktada filmi kapattığında, izlemeyi bıraktığınız yere geri dönmek çok kolaydır.
Yarat: Müşteriler, çevrimiçi olarak sunulan film seçeneklerine sahiptir. Netflix, kişisel abonelik tabanlı hesaplar oluşturdu ve kullanıcılar herhangi bir sınırlama olmaksızın aylık ödeme yapabilir ve istedikleri kadar film izleyebilir.
Yok Et: Netflix, yalnızca lisans almak için ödeme yaptıkları için maliyeti düşürmeyi başardı. Kendi sektörlerinde zorunlu olmayan harcamalardan kurtulup kaliteli filmleri uygun fiyata sunmaya devam ettiler.
UBER
Uber, tüm dünyada 42 ülkede ve 200’den fazla şehirde kullanılabilen çevrimiçi bir taksi hizmetidir. Bir ürün söz konusu olduğunda yeni bir şey icat etmemiş olsa da, ulaşım endüstrisinin geleneksel çalışma şeklini değiştirdi.
Uber, araç rezervasyonu yapma, sürücüye değişiklik yapmadan ödeme yapma, şikayet bırakma prosedürü ve rezervasyon iptali sorununu ortadan kaldırdı. Hem sürücülerin hem de müşterilerin sorunlarını tek bir uygulamada bağlayarak çözdü. Bu sayede sürücü, siparişini ve parasını uygulamadan alır ve Uber sadece yapılan yolculuklardan yüzdesini alır.
Airbnb
Airbnb, tatil kiralama için çevrimiçi bir platformdur. Bu hizmet, ev sahibi olanların dairelerinden para kazanmaları için ve seyahat edenlerin geleneksel otellere alternatif bulmaları için eşsiz bir fırsat sunmaktadır. Bu çevrimiçi platform, ev sahibi ve gezgin arasında bir arabulucudur.
Airbnb, otelde oda bulma ve rezerve etme ile ilgili tüm sorunları ve hizmet kalitesiyle ilgili sorunları ortadan kaldırdı. Böylece kullanıcı, Airbnb’nin web sitesinde fotoğraflar, ev sahibi hakkında bilgiler ve her konaklama biriminin incelemeleriyle birlikte olası tekliflerin bir listesini bulabilir. Bir oda bulup ve rezerve etmek sadece birkaç dakika sürer,bu da bu platformu basit ve sorunsuz hale getirir.
Airbnb’nin otel satın almak ve tutmak için para harcaması gerekmiyor, bu nedenle konaklama maliyetini düşürdü ve farklı lokasyonlarda farklı bütçeler için en uygun seçeneği bulmayı kolaylaştırdı. Ayrıca, uygulamanın kendisi son derece sezgisel ve kullanımı kolaydır. Bu sayede Airbnb müşteri memnuniyet seviyesini yükseltme imkânı buldu.
Kaynak:
https://www.clearpointstrategy.com/blue-ocean-strategy/
https://profitworks.ca/blog/378-blue-ocean-strategy-formulation-the-strategy-canvas