NFT Nedir?

Non-Fungible Tokens, bildiğimiz adıyla NFT’ler son zamanlarda pek çok habere konu oldu. Peki nedir bu NFT? Gelin birlikte inceleyelim…

Blockchain teknolojisi sayesinde eşsiz olabilen tüm dijital varlıklara/ token’lara NFT denir. Örneğin sinema biletleri, resimler, videolar, 3D görseller, ses dosyaları, sertifikalar ve tapular gibi. Eşsiz olmasını sağlayan şey ise blok zincirler sayesinde korunmalarıdır. Adlarını sıkça yan yana duyduğumuz kripto paralar ve NFT’leri birbirinden ayıran özellik ise değiştirilemezlik ve eşsizliktir. Bu cümleyi daha iyi anlayabilmek için değiştirilebilir ve değiştirilemez kavramlarına bir göz atalım:

Değiştirilebilir Ögeler

En iyi örnek günlük hayatta sıkça kullandığımız paralardır. Örneğin elimizdeki 50 TL’lik kâğıt parayı arkadaşımızdaki başka bir 50 TL’lik kâğıt para ile değiştirdiğimizde herhangi bir kaybımız olmaz. Bu, paranın değiştirilebilir olduğunu gösterir. Kripto paralar da aynı mantığa sahiptir. Elimizdeki bir kripto parayı aynı değerdeki başka bir tanesiyle değiştirince herhangi bir kayıp ya da kazanç söz konusu değildir.

Değiştirilemez Ögeler

Telefonumuz, çalışma masamız, bilgisayarımız, kitaplarımız, notlarımız vs. olarak açıklanabilir. Bir masayı başka bir masayla değiştirdiğimizde iki masanın aynı olmadığını hepimiz fark ederiz. Ya da kendi telefonumuzu başka birinin telefonuyla değiştirdiğimizde bunların aynı olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Değiştirilemez özelliği olan NFT’ler bu sayede takas edilemezler, tıpkı imzalı sanat eserleri gibidir. Kopyalanamaz ve üzerinde oynama yapılamaz, bu sayede eşsizdirler. Bu eşsizliğin kanıtlanabilirliği de blockchain teknolojisinden gelir. Bir NFT, dijital ortama okunduğundan itibaren onun için yapılan tüm işlemler şeffaf şekilde saklanır. Yani bir NFT oluşturulduğundan itibaren alım- satım işlemleri de dahil olmak üzere her bir veri tek tek saklanır.

NFT’lerin yaygınlaşması ve değerlenmesinin ardından dijital varlık kavramı da evrime uğramıştır.

Geleneksel Dijital Varlıklar

Likidite yetersizliği
Birlikte çalışılabilirlik bakımından farklılık göstermeleri
Mevcut platform üzerinden başka bir platforma taşınamamaları (Facebook profili gibi)

NFT ile Birlikte Dijital Varlıklar

Yeterli likidite
Uyumluluk
Gerçek anlamda sahiplik

NFT’lerin Temel Özellikleri

Standardizasyon

NFT’ler oluşturulurken blockchain üzerinde belirli bir standart söz konusudur.

Uyumluluk

Bu standartlara göre oluşturulan NFT’ler tüm blockchain ekosisteminde kullanılabilir.

Alınıp Satılabilirlik

Uyumluluğun getirdiği avantaj ile kolayca alınıp satılabilir.

Likidite

Kolay alınıp satılabilirlik sayesinde likidite artışı olur. Bir NFT satılmak istendiğinde anında pazaryerine çıkarılabilir ve kolayca alıcı bulunabilir.

Değişmezlik ve Kanıtlanabilirlik

Blockchain teknolojisi sayesinde şeffaf şekilde bir NFT’yi kimin oluşturduğu, kimin satın aldığı, daha sonra kime sattığı açıkça izlenebilir. Sanatçının NFT’yi ilk yüklediği hali de bu blok zincirlerle izlenir ve kimse üzerinde oynama yapamaz.

Bir NFT Nasıl Oluşturulur?

NFT oluşturabilmek için ilk önce hangi blockchain ağını kullanacağımızı seçmeliyiz. Binance Smart Chain, Avax, Tron, Tezos gibi farklı ağlar bulunsa da şu an için en çok kullanılan ağ Ethereum’dur. Daha sonra da bu ağ üzerinde yükleme yapmamızı sağlayan OpenSea gibi bir platforma (pazaryerine) üye olmamız gerekmektedir. Bu platformlar sayesinde yüklemek istediklerimizi NFT’ye dönüştürebiliriz. 3D tasarımlar, sesler, videolar, resim dosyaları, jpeg ya da herhangi bir görselden NFT oluşturulabilmektedir. Eğer bir NFT’yi Ethereum veya başka bir blockchain ağında oluşturursak sonsuza kadar o ağda kalır ve başka bir ağa taşınamaz.

Yukarda da belirtildiği gibi bir NFT oluşturulduktan hemen sonra tüm işlemleri şeffaf blok zincirler ile kaydedilir. Bir sanatçı NFT sattığı zaman sonraki tüm satışlardan pay kazanır.

NFT Nasıl Satın Alınır?

İlk yapılması gereken şey, bir Ethereum cüzdanı edinmektir (MateMask, Coinbase Wallet gibi). Sonrasında alacağımız NFT’ye yetecek kadar Ethereum satın alınıp cüzdana eklenmelidir. Bu cüzdan bir pazaryerine bağlandığında alışveriş yapılmaya hazır demektir.

Bazı pazaryerleri şunlardır:

OpenSea
SuperRare
Rarible
Foundation

NFT ile Alakalı Bazı Terimler

Minting

NFT ile oluşturulacak bir eserin blockchain ağına işlenmesidir.

Listing

NFT satarken oluşturulan satış veya açık arttırma kurallarının belirlenmesi ile akıllı kontrat oluşturulması işlemidir. Bu kontrat yine blockchain üzerine işlenir.

Gas Fee

NFT’lerin blockchain ağı üzerine işlenmesi için ödenen ücrettir. İlk oluşturmada, başkasına transferde, satış için listing işleminde gas fee ödenir.

Bir NFT Koleksiyonu Oluşturmak İçin Yapılması Gerekenler

Koleksiyon oluşturabilmek için cüzdanlar kullanılabilir. Cüzdanlar sıcak cüzdan ve soğuk cüzdan olmak üzere ikiye ayrılır.

Sıcak cüzdanlar internete bağlıdır. Blockchain ağı üzerinde işlem yapabilmek için sıcak cüzdan kullanmak şarttır. İnsanlar satın aldıkları NFT’leri bu cüzdanlarda saklayabilirler fakat güvenlik açığı yüzünden pek tercih edilmezler.

Soğuk cüzdanlar harici disk olarak kullanılabilir. Sıcak cüzdanda satın alma işlemi gerçekleştirildikten sonra soğuk cüzdana aktarılması ile daha güvenli bir saklama işlemi gerçekleştirilebilir.

Unutulmamalıdır ki satın alınan NFT’lerin gerçek sahibi satın alan kişi değil satın alma işlemi yapılan cüzdandır. Bu yüzden NFT’yi aldığımızda iyi saklamamız ve güvenliğini sağlamamız gerekir.

İlginizi çekebilir: Web 3.0