Günümüzde şirketlerin başarılı olmalarının arkasında güçlü stratejilerinin olduğunu hepimiz bilmekteyiz. Peki şirketler kendi stratejilerini belirlerken hangi faktörleri göz önünde bulundurmalılar? Bu yazımda sizlere dünya devi firmalara yol gösteren BCG Matrisi hakkında yol gösterici bilgilerden bahsedeceğim.
BCG Matrisi Nedir ?
Boston Consulting Group tarafından 1970 yılında geliştirilen BCG Matrisi, uzun vadeli stratejik planlamaya yardımcı olmak, bir işletmenin neye yatırım yapıp yapmayacağına, ürünlerini geliştirmesi veya satmasına karar vermesi için ürün portföyünü gözden geçirerek büyüme fırsatlarını değerlendirmesine yardımcı olmaktadır.
Diğer bir taraftan ise bu matrisin amacı alınan kararlar ile maliyetleri minimize ederek doğru alanlarda yatırımlar yapmaktır.
Matriste içinde bulunduğunuz sektör ile ilgili karar verirken analiz etmeniz gereken iki önemli bileşen yer almaktadır. Bunlar “Pazarın Büyüme Hızı” ve “Göreceli Pazar Payı”dır. Bu bileşenlere göre şirketlerin sahip oldukları ürünler Yıldızlar, Soru İşareti, Nakit inekleri ve Köpekler olarak konumlandırılmıştır.
BCG Matrisi Nasıl Oluşturulur ?
Matrisin y eksine pazarın büyüme hızı, x eksenine de göreceli pazar payı yerleştirilerek başlanılır.
- Yıldızlar (Stars)
Hızlı büyüyen bir pazarda büyük pazar payına sahip ürünlerdir. Sürekli yatırım ve inovasyon gerektirir ayrıca diğer ürünlere göre daha fazla getiri üretirler.
- İnekler (Cash Cows)
İnekler, yavaş büyüyen bir sektörde büyük pazar payına sahip ürünleri temsil eder. Bu temsil sistemi için çok fazla yatırım yapmaya gerek yoktur. İnek olarak adlandırılmasının ana nedeni düzenli akış sağlanmasından gelmektedir. Zamanla yeni rakiplerin sektöre girmesiyle İneklerin pazar payı düşer ve köpeklere dönüşür. Protecter &Gamble “Cash Cow” şirket örneğidir.
- Soru İşaretleri (Question Marks)
Soru işaretleri, hızla büyüyen pazarda düşük pazar payına sahip ürünlerdir. Bu gibi durumlarda belirsizlikler ve soru işaretlerinin olması olağan bir durumdur. Rekabet çok şiddetli değildir. Eğer şirket ürünün pazar payını arttırabilirse yıldızlara terfi edebilir, aksi durumda soru işaretleri köpeklere dönüşebilir.
- Köpekler (Dogs)
Bu kısımda şirketi, hem düşük pazar payına sahip hem de yavaş büyüme gösteriyorsa köpekler olarak adlandırırız. İşletmeler ne nakit üretir ne de çok fazla nakit ödemeleri gerekir. Bu şirketlere satılması veya farklı alanlara yatırım yapması önerilir.
Neden BCG Matrisi’ni kullanmalısınız?
- BCG Matrisi ile pazarda Start-Up pozisyonundan market lideri konumuna kadar izlenecek ideal yolu çizebilirsiniz.
- Hangi ürünlere yatırım yapıp yapmayacağınıza karar vermek için etkili bir yoldur. Bu sayede Soru İşaretindeki bir ürünü Yıldızlara ve en sonunda İneklere itebilirsiniz.
- Sağlıklı bir nakit akışı sağlamak ve geleceğinizi güvence altına alabilecek ürünlere sahip olmak için BCG Matrisi’ne ihtiyacınız mutlaka olacaktır.
Kaynakça:
- https://www.business-to-you.com/bcg-matrix/
- https://www.smartinsights.com/marketing-planning/marketing-models/use-bcg-matrix/