SWOT, işletmelerin artmasıyla daha sık gördüğümüz bir terimdir. Pazarlama alanında kullanılmaktadır. Her yerde duymaya başladığımız bu terimi yakından inceleyelim. SWOT, dört ana kelimenin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmaktadır. Bunlar: Strengths (Güçlü yönler), Weaknesses (Zayıf yönler), Opportunities (Fırsatlar), Threats (Tehditler) kelimeleridir.
SWOT analizi, şirketin mevcut rekabet ortamındaki pozisyonunu ve gelecekte nasıl olmak istediğine karar vermesinde yardımcı olur. Kişisel veya işletmesel konularda karar alma aşamasında güçlü ve zayıf, avantajlı ve dezavantajlı yönlerin ele alınmasını sağlar. Muhtemel risk ve fırsatları göz önünde bulundurup durumu değerlendirmeyi olanaklı kılmaktadır.
Analistler, bir SWOT analizini her biri bir SWOT unsuruna ayrılan ve dört çeyreğe bölünen bir kare olarak sunmaktadır. Bu analiz aşağıda da gördüğünüz gibi şirketin konumuna hızlı bir bakış sağlar. Başlıkların hepsi eşit öneme sahip olmasa da “fırsatlar ve tehditler” ve “avantajlar ve dezavantajlar” dengesi olmalıdır.
Üstteki görseldeki 4 ana unsuru daha yakından inceleyelim.
Strengths (Güçlü Yönler)
Güçlü yönler, bir şirketin nelerde üstün olduğunu ve onu rekabetten neyin ayırdığını tanımlar. Güçlü bir marka, sadık müşteri tabanı, güçlü bir fon ve benzersiz teknoloji gibi ifadeler kullanmaktadır. Örneğin; bir riskten korunma fonu, piyasayı aşan sonuçlar veren tescilli bir ticaret stratejisi geliştirmektedir. Sonrasında yeni yatırımcıları çekmek için bu sonuçları nasıl kullanacağına karar vermelidir.
Weaknesses (Zayıf Yönler)
Zayıf yönler, bir organizasyonun optimum düzeyde performans göstermesini engeller. Bunlar, işletmenin rekabetçi kalabilmesi için iyileştirilmesi gereken alanlardır. Zayıf bir marka, ortalamanın üzerinde ciro, yüksek borç seviyeleri, yetersiz tedarik zinciri veya sermaye eksikliği buna örnektir.
Opportunities (Fırsatlar)
Fırsatlar, bir kuruluşa rekabet avantajı sağlayabilecek elverişli dış faktörleri ifade eder. Örneğin; bir ülke tarifeleri düşürürse, otomobil üreticisi otomobillerini yeni bir pazara ihraç ederek satışlarını ve pazar payını artırır.
Threats (Tehditler)
Tehditler, bir kuruluşa zarar verme potansiyeline sahip faktörleri ifade eder. Örneğin; kuraklık, mahsul verimini azaltacağı için buğday üreten bir şirket için tehdittir. Diğer yaygın tehditler; artan malzeme maliyetleri, artan rekabet ve sıkı iş gücü arzı olabilmektedir. SWOT kelimesini bu şekilde açıklayabiliriz. Şimdi SWOT analizinin nasıl kullanıldığından biraz bahsedelim. Bu analizin kullanımı iç (dahili) ve dış (harici) analiz olarak iki şekilde incelenmektedir.
Dahili Analiz
Şirket içerisinde meydana gelenler, SWOT analizi sayesinde güçlü ve zayıf yönler hakkında bilgi verir. İç faktörlerin örnekleri arasında insan kaynakları, maddi veya manevi olmayan varlıklar ve operasyonel verimlilik yer alır. Dahili faktörleri listelemek için sorulabilecek potansiyel soruları şu şekilde belirtebiliriz:
(Güçlü yön) Neyi iyi yapıyoruz?
(Güçlü yön) En güçlü varlıklarımız neler?
(Zayıf yön) Kötü olan yönlerimiz neler?
(Zayıf yön) En düşük performanslı ürün gruplarımız neler?
Harici Analiz
Bir şirketin başarısı için şirket dışındaki faktörler en az iç faktörler kadar önemlidir. Parasal politikalar, piyasa değişiklikleri ve tedarikçilere erişim gibi dış etmenler vardır. Burada fırsatlar (opportunities) ve tehditler (threats) listesi kullanılan kategorilerdir. Harici faktörleri listelemek için sorulabilecek sorular ise şu şekilde belirtilebilir:
(Opportunity) Pazarda hangi eğilimler belirgindir?
(Opportunity) Hangi kesim bizim hedef kitlemiz değil?
(Threat) Kaç rakibimiz var ve onların pazar payları ne?
(Threat) Faaliyetlerimize veya ürünlerimize potansiyel olarak zarar verebilecek yeni düzenlemeler var mı?
Kısaca öğrendiğimiz şeyleri özetlemek gerekirse; SWOT analizi iş stratejisi toplantılarına rehberlik etmek için harika bir yoldur. Herkesin şirketin güçlü ve zayıf yönlerini tartışması, fırsatları ve tehditleri tanımlaması ve beyin fırtınası yapması güçtür. SWOT analizi, farkında olmadığımız faktörleri göz önüne almamızı sağlar.
Bir şirket, genel iş stratejisi oturumları, pazarlama, üretim ve satış gibi alanlarda SWOT analizini kullanabilir. Bu şekilde, SWOT analizinden geliştirilen genel stratejinin, kendisini oluşturan dört segmentte nasıl filtreleneceğini görebiliriz. Ayrıca, genel bir SWOT analizini besleyen, segmente özel bir SWOT analizi ile tersine çalışabiliriz.
SWOT Analizi Örnekleri
2015 yılında The Coca-Cola Company’nin Value Line SWOT analizi; dünyaca ünlü marka, geniş dağıtım ağı ve gelişmekte olan pazarlardaki fırsatlar gibi güçlü yönleri kaydetti. Bununla birlikte, döviz dalgalanmaları, sağlıklı içeceklere artan kamu ilgisi ve sağlıklı içecek sağlayıcılarının rekabeti gibi zayıflıklara ve tehditlere de dikkat çekti. SWOT analizi, Value Line’ı Coca-Cola’nın stratejisi hakkında bazı zor sorular sormaya teşvik etti. Aynı zamanda şirket markanın, muhafazakar yatırımcılara güvenilir bir gelir kaynağı ve sermaye sunan üst düzey bir içecek sağlayıcısı olmaya devam edeceğini de belirtti.
Beş yıl sonra, Coca-Cola dünyanın en güçlü 6. markası olarak kaldığı için Value Line SWOT analizinin etkili olduğu kanıtlandı. Coca-Cola’nın hisseleri, analizin tamamlanmasından sonraki beş yıl içinde %60’ın üzerinde değer kazandı.
Benzer şekilde bir SWOT analizi örneği vermek gerekirse; Home Depot, dahili avantaj ve dezavantajlarının ve pazar konumunu ve büyüme stratejisini tehdit eden dış faktörlerin dengeli bir listesini oluşturarak bir SWOT analizi yaptı. Yüksek kaliteli müşteri hizmetleri, güçlü marka bilinirliği ve tedarikçilerle olan olumlu ilişkiler, öne çıkan güçlü yönlerinden bazılarıydı. Dar bir tedarik zinciri, ABD pazarına karşılıklı bağımlılık ve tekrarlanabilir bir iş modeli zayıf yönleri olarak sıralandı.
Zayıf yönleriyle yakından ilgili olan Home Depot’un tehditleri, yakın rakiplerin varlığı, mevcut ikameler ve ABD pazarının durumuydu. Bu çalışmadan ve diğer analizlerden yola çıkarak, tedarik zincirini ve küresel ayak izini büyütmenin anahtarını buldu.
Yararlı bir planlama aracı olmasına rağmen, SWOT’un sınırlamaları vardır. Dikkate alınması gereken birkaç iş planlama tekniğinden biridir ve tek başına kullanılmamalıdır. Kategoriler içinde sıralanan her nokta aynı öncelikte değildir. SWOT, ağırlıktaki farklılıkları hesaba katmaz. Bu nedenle, başka bir planlama tekniği kullanılarak daha derin bir analize ihtiyaç vardır. Bu analizlere başka yazılarda değinmeye devam edeceğiz. Takipte kalın.
İlginizi çekebilir: Satın Alma Davranışı Kategorilerinde Siz Neredesiniz?