Marka; bir kişinin, kurumun, oluşumun ya da grubun, talep üzerine sağladığı maddi olan ya da olmayan şeylerin hedef kitle tarafından algılanma şeklidir. Marka esasında isim, logo, sembolik haller, fontlar, stratejiler gibi konularla iç içedir. Marka hizmetleri veya ürünleri diğerlerinden ayıran en önemli noktadır. Aynı zaman da tüketici ile üretici arasındaki köprü olması sebebiyle iletişimi sağlar.
Marka İmajı Nedir?
Marka imajı ise hedef kitle tarafından markanın yorumlanış şekliyle oluşur. Ürün veya hizmetin fiziksel faydasından ziyade manevi olarak nasıl etkilediği ile ilgilidir. Tüketici ürününüzü satın aldığında markanız hakkında zihninden geçenler, markanızın imajını oluşturur. Özellikle e-ticaret zamanlarının yoğun yaşandığı bir dönemde olduğumuz için bu es geçilemeyecek kadar önemlidir. Markanın özelliklerini ve değerini diğerlerine iletmede yardımcıdır.
Tüm markaların kendine ait ayırt edici özellikleri vardır. Bu özellikler genel itibariyle altıya ayrılırlar.
Marka İmajlarının Ayırt Edici 6 Özelliği
1. Objektif özellikler taşır. Bir marka tüketiciye sorulduğunda akla gelen ilk nitelik bunu anlatır. Örneğin bir araba markası söylendiğinde tüketicilerin büyük bir çoğunluğu o araba hakkında ortak bir özelliği söyler.
2. Kendine has karakteri olduğu marka bir kişiliktir. Bir gazoz markası genç neslin seçimiyken, diğer bir gazoz markası eski neslin seçimi olmaktadır. Ya da bir giyim markası muhafazakârken diğeri marjinaldir. Yani bir marka, tüketicinin hayat tercihlerini yansıtmaktadır bu sebeple bir kişiliğe bürünür.
3. Kültürel bütünlükler oluşturur. Bir hazır gıda markası Alman kültürünü yansıtırken, diğer bir hazır gıda markası Amerikan kültürünü yansıtır.
4. Kişiler arasında gerçekleşen ilişkiler için çevre sunma görevini üstlenir. Bazı küçük ev aletleri üreten markalar annelerin çocuklarıyla olan ilişkilerine çokça vurgu yaparken, bazıları arkadaş ortamında geçen muhabbetli anlara gönderme yapar.
5. Spontane bir bağlantı da olma özelliği taşıyabilir. Belirlenen hedef kitleye özgü olarak ürün üretirler. Ev hanımları için özel markalar, ortalama gelirli insanlar için markalar ya da zengin iş adamları için markalar gibi.
6. Arzulanan bir düşünce oluşturur. Bazı markaların ürünlerine sahip olmak tüketici de bir statü oluşturma, diğer kişilere kendini ispatlama, ayrıcalık kazanma gibi etkiler ortaya çıkarır.
Marka İmajının Gelişimi
Yaklaşık 10-15 yıl öncesinde markalaşma çabalarına bakıldığında, ürün ya da hizmetlerin teknik açıdan faydalarının öne çıkarıldığı, kurumsal markaların da teknik özellikler özelinde planlama yaparak satılacak şeylerin pazara sürdüklerini gözüyoruz. Bu eksende tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilirdi. Ancak dijital ortamın gerektirdiği e-ticaret gibi unsurlar arttıkça bu işleyiş değişti. Yalnızca teknik açıdan bir ürünü ele almanın yeterli olmadığı ortaya çıktı.
Tüketiciye güven verme, kaliteyi ön plana çıkarma, satış öncesi ve sonrası hizmetlerden bahsetme, duygusal fayda gibi tüketici zihninde olumlu algı oluşturacak durumlar üzerinden planlamalar yapılmaya başlandı. Olumlu algı dediğimiz şey de zaten marka imajı oluşturan şeylerin bütünüyle ortaya çıkıyor. Marka imajına önem veren firmaların müşterilerinin de markaya bağlılık ve akabinde markaya sadakat gösterdiği aşikâr ortadır.
İyi Bir İmaj Çizmek İçin Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
SOSYAL İLİŞKİ DESTEĞİ
Günümüzde en çok etki eden unsurların başında gelir. Yukarıda belirttiğim arzulanan bir düşünceyi oluşturma konusu bununla bağlantılıdır. Özellikle kişisel ürünlerin satışı, bireylerin kendini konumlandırmak istediği yer ile ilgilidir. Statü ve üstünlük kurma arayışında olan bir müşteri ile güven ve saygınlık arayışında olan müşterinin satın alacağı ürünler farklı olacaktır.
FİYAT FAYDASI
Yüksek fiyat marka imajı ile ters orantılı olabilir ya da düşük fiyat da marka imajı ile ters orantılı olabilir. Marka imajı örnekleri olarak; orta gelirli tüketicileri hedef kitle olarak belirlemişseniz, indirimli fiyatlar sunmak ya da sabit fiyatlarda karar kılmak marka imajınızı arttırır. Veyahut zengin iş insanlarını hedef kitle olarak belirlemişseniz de fazla düşük fiyat marka imajınızı pek desteklemeyebilir.
ESTETİK
Dijital hayat gün geçtikçe büyüyor ve müşteriler çoğu zaman aldıkları ürünleri sosyal medya hesaplarından gösteriyorlar. Bu nedenle gün geçtikçe ürünlerin estetik açıdan irdelenme gereksinimi artıyor.
SOSYAL BENLİK İMAJI OLUŞTURMA
Ürünlerin sembolik değerleri olması imaj açısından önemlidir. Tüketiciler bir ürün ya da hizmet satın aldığında başkalarının kendileri hakkında duygu ve düşüncelere girmesi açısından bir bütün olarak düşünürler ve bunu bekler. Bu durumun da marka tercihi açısından çok büyük önemi vardır. Yani kişilere sembolik olarak manevi tatmin vermesini göz etmekte fayda var.
FONKSİYONEL KALİTE
Ürün ne kadar kullanışlı ise o kadar fonksiyoneldir ve ürün ne kadar fonksiyonel ise imajı da o ölçüde etkiler.
Marka İmajını Etkileyen Diğer Unsurlar
Marka imajını etkileyen pek çok durum vardır.
- Tüketici ile ilişkiler
- Çalışanlarla ilişkiler
- Tedarikçilerle ilişkiler
- Bayilerle ilişkiler
- Medya ilişkileri
- Olumlu ağızdan ağıza anlatımlar
- Ürün ambalajı
- Logolar
- Borsanın etkisi
- Satış öncesi ve sonrası hizmet garantisi
- Ürün dizaynı
- Ürün kalitesi ve ürünün özellikleri
Marka İmajının Tüketici Zihninde Oluşturulmasında Etkili Olan Kaynaklar Nelerdir?
- Kişisel Deneyim
- Sosyal çevreden gelen duyumlar (Başkalarının deneyimleri)
- Halk (kitle iletişim araçları, tüketici raporları)
- Ticari (Reklam, raflar, ambalaj ve satış görevlileri)
İlginizi çekebilir: Müşteri Deneyimi Nedir